Vandi náungakærleikans

Fyrsti tíminn minn í Guðfræði díakoníunnar I var í dag. Kannski eftir því full snemmt að segja til um fagið sem heild, en fyrsti tíminn greip mig svo sannarlega ekki. Fagið virðist ganga út á spurninguna “hvers vegna ætti kristið fólk að sýna náungakærleik skv. Biblíunni?”, og felast í uppflettingu á versum og umræðu um þau. Heillandi? Hélt ekki. Efni í heilan áfanga? Svo sannarlega ekki. Æ, við sjáum til hvernig fer, kannski eru þetta bara byrjunarörðugleikar.

Þessi tími vakti reyndar upp eina spurningu hjá mér, sem Kristján Valur kennari sagðist ekki hafa velt fyrir sér áður – þannig að tíminn var svosem ekki með öllu ágóðalaus. Kærleiksverkin, náungakærleikurinn og þjónustan sem díakonían gengur út á, eru, skv. Kristjáni og Biblíunni (miskunnsami Samverjinn, hugmyndin um að það sem maður geri sínum minnsta bróður o.s.frv.), alltaf þjónusta við Krist sjálfan – semsagt, Guð biður um að við sýnum náungakærleik, og með því að sýna náunganum hann sýnum við Guði hann. Flestir kannast við þetta (ég man t.d. eftir þessu stefi í jólasögunni um Panov afa).

Vandamálið sem ég sé við hugmyndina er hins vegar þetta: Guð segir “sýndu náungakærleika”. Ef við hlýðum þessu boði vegna þess að Guð segir það, þá erum við að þjónusta Guð vegna guðsótta; hvatinn á bak við hlýðnina er ekki náungakærleikur heldur Guðkærleikur, ef svo má að orði komast, og við höfum þar með óhlýðnast því sem við erum að reyna að hlýðnast – við breyttum ekki af náungakærleik heldur guðsótta, sem var ekki það sem var beðið um.

Þá er ég ekki að tala um að við segjum “ég ætla að vera almennileg(ur) við náungann þó mig langi ekki til þess, því þá er ég í góðu bókunum hjá Guði”, heldur “mig langar til að breyta rétt vegna þess að það er það sem Guð vill”. Það er munur þar á. Fyrri hugsunin er augljóslega rangur hugsunarháttur, en vandinn sem ég er að tala um er sá sem felst í seinni hugsuninni, þó hún virki góð og rétt við fyrstu umhugsun. Hvatinn að lönguninni til að breyta rétt þar er ekki náungakærleikur heldur “vegna þess að það er það sem Guð vill”; við erum því að óhlýðnast boði Guðs “sýndu náungakærleika” með því að hlýða því! Eina leiðin til að hlýða þessu boði Guðs, að breyta af sönnum náungakærleika, er því að sýna náungakærleika algjörlega óháð því hvort Guð biðji um það eða ekki.

Ef við hlýðum boðinu, þá óhlýðnumst við því; eina leiðin til að hlýða því er að breyta án þess að hlýða því.

Snúið boð. Hugmyndir? Athugasemdir?

Athugasemdir

[Anna Benkovic Mikaelsdóttir, 21.1.2008 kl. 15:35]

Fyrsta athugasemd; hvað ef guð er ekki til?

Önnur athugasemd; hvað ef guð hefði viljað grimmd gagnvart náunganum?

Þriðja athugasemd; þarf guðsboð til að sjá að það er öllum í hag að vera almennilegur við náungann? 

[Þóra Ingvarsdóttir, 21.1.2008 kl. 15:46]

Fyrsta athugasemd: Ef guð er ekki til er vandinn við þetta boð leystur, því það er bara mennskt bull. Vandinn kemur fyrst upp ef maður gerir ráð fyrir því (eins og ég) að Guð sé til, og það er sá vandi sem ég er að velta fyrir mér þarna.

Önnur athugasemd: Þá væri hann aldeilis kátur yfir heiminum eins og hann er víða í dag ... en vandinn væri sá sami, er það ekki? Guð hefði sagt "sýndu náungagrimmd", en við værum ekki að sýna náungagrimmd með því að vera grimm gagnvart náunganum, heldur guðsótta, o.s.frv. ...

Þriðja athugasemd: Ef "guðsboð" er skilgreint sem bein skipun uppúr helgiritum mannanna, þá er svar mitt nei. Ef við hinsvegar færum út í spurningar um uppruna og eðli siðferðiskenndarinnar gæti verið að annað væri uppi á teningnum ... en það er annar handleggur. Eða annar teningur kannski.

Þakka skjót viðbrögð! :) 

[Linda, 21.1.2008 kl. 19:12]

Sæl Þóra velkomin á bloggið.  Þessi færsla þín er afar fróðleg og hún segir nákvæmlega það sem ég hef oft hugsað um.  Kærleikur er eitthvað sem við eigum að temja okkur, ekki af því að Guð biður um það heldur vegna þess að slíkt er Guði þóknanlegt. 

Við vitum líka að samkvæmt ritningunni þá erum við að sinna Jesú þegar við förum í fangelsi og lesum orðið, eða á spítala, eða hjálpum fátækum með mat eða húsnæði, þarna erum við að sinna Jesú, sem er með oss, hrjáður og fátækur, særður og utangarðs.  Minnumst hans í verki ef svo má að orði komast. Svo, ef við reynum að sjá Jesú í öllu fólki er kærleikurinn þá eitthvað minna virði? 

Jæja ég vona að þú skiljir hvað ég á við. 

[Jakob (IP-tala skráð) 21.1.2008 kl. 21:55]

Sælar Þóra mín og velkomin

Það var mikið að þú lést undan og ákvaðst að deila fróðleika þínum með okkur hinum. 

Ég skil mjög vel hvað þú ert að fara. Ég er enn efins að þetta sé nóg efni í heilan áfanga og grunnpælingin um kærleika til náungans að skipan Guðs spilla þeim grundvelli sem að náttúrulegur kærleiki til náungans hefði annars geta sprottið.

Svolítið eins og að sækja um starf sem sonur Davíðs Oddsonar. Eylífar efasemdir um grundvöllinn. " Er hann að fá starfið útfrá klíkuskap?", "Er þessi Votti að að pússa skóna mína því hann heldur að Guð sé að horfa". Hegðar fólk sér öðruvísi þegar það veit að það er í sjónvarpinu - raunveruleikaþættir? Er "stóri bróðir" að fylgjast með, með kærleiksvöndin í hendi og jólasveinalegan lista um góðverk fólks á himnaríkis-gjaldmiðilslista? 

Annars trúi ég ekki á ósjálfselsk góðverk. Það er alltaf sjálfsmiðuð  verðlaun í boði. Þó það sé ekki annað en þægindi samviskunar og uppbyggilegt sjálfsálitsbússt milli þín og Guðs.

Á endanum er hinn sannkristni samverji í raun að reyna við ljótu stelpuna til að komast í kynni við sætu vinkonu hennar, so to speak.

Kveðja Jakob Bekkjarbróðir